Prawo zaskarżania przez stronę decyzji wydawanych toku postępowania podatkowego jest oparta na zasadzie dwuinstancyjności. Jednak uprawnienie procesowe strony od zaskarżenia postanowienia w drodze zażalenia musi wynikać wprost z przepisu ustawy, która reguluje dane zagadnienie. Kiedy można złożyć zażalenie na postanowienie organu podatkowego ? W myśl artykułu 231 wynika ,że jeżeli przepis ustawy nie wskazuje wprost, że na dane postanowienie służy zażalenie, podatnik nie może wykorzystać tego środka. W takiej sytuacji może skorzystać z odwołania od decyzji, o czym wyraźnie mówi artykuł 237 ordynacji podatkowej.
Zażalenie na postanowienie organu podatkowego
Jaki jest termin aby wnieść zażalenie na postanowienie organu podatkowego ? Termin jaki mamy na wniesienie zażalenie określa artykuł 231 ordynacji podatkowej. W myśl tego artykułu na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi. Zaś zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia stronie oraz zawiadomienia, o którym mowa w artykule 103 paragraf 1.
Jaki jest termin wniesienia zażalenia ?
Termin na wniesienie zażalenia wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia stronie oraz od dnia zawiadomienia spadkobierców między innymi o złożonych przez spadkodawcę wnioskach i tym podobnych. Uchybienie wskazanemu terminowi skutkuje negatywnymi konsekwencjami proce osiw dla strony. Jest to jednak termin zawity, to znaczy może zostać przywrócony, gdy strona uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło nie z jej winy. Składający wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia, należy także dopełnić czynności, której terminowi uchybiono, czyli wnieść zażalenie na postanowienie.
Postanowienia, na które służy zażalenie
Postanowienie w sprawie przywrócenia uchybionego terminu, postanowienie o odmowie wszczęcia postanowienia, postanowienie o sprawie połączenia postępowań, postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia, postanowienie w sprawie zwrotu podania, postanowienie w sprawie odmowy umożliwienia stronie zapoznania się dokumentami, o których mowa w artykule 179 paragraf 1 ustawy, sporządzania z nich notatek, kopii oraz odpisów, uwierzytelniania odpisów oraz kopii lub wydania uwierzytelnionych odpisów, postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania, postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania, postanowienie w sprawie zajęcia stanowiska przez organ do którego zwrócono się o jego wyrażenie, postanowienie o odmowie uzupełnienia lub sprostowania decyzji, postanowienie w sprawie sprostowania błędów rachunkowych oraz innych omyłek w wydanej przez organ podatkowy decyzji, postanowienie w sprawie wyjaśnienia wątpliwości co do treści decyzji, postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji, postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowego kolegium odwoławczego, postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji, postanowienie w sprawie nałożenia kary porządkowej, postanowienie w sprawie obciążania dodatkowymi kosztami postępowania, postanowienie w sprawie kosztów postępowania.
Jak prawidłowo sporządzić zażalenie na postanowienie organu podatkowego ?
W zażaleniu należy dokładnie wskazać jakie postanowienie zaskarżamy na przykład zażalenie na postanowienie o odmowie uchylenia kary porządkowej, podstawę prawną, na przykład na podstawie artykułu 263 paragraf 2 ordynacji podatkowej.
O czym należy pamiętać przy postępowaniu podatkowym ?
Postępowania podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. Oznacza to ,że obowiązane są one udzielać niezbędnych informacji i wyjaśnień dotyczących przepisów prawa podatkowego, pozostających w związku z przedmiotem danego postępowania. Poza tym organy powinny działać szybko i wnikliwie, posługując się możliwie najprostszymi środkami które będą prowadzić do załatwienia sprawy, oraz podejmować wszelkie niezbędne działania w celu wyjaśnienia stanu faktycznego.
Przebieg procedury przy postępowaniu podatkowym
Postępowanie podatkowe ma na celu ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego. Procedura jest najczęściej rozpoczynana w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie wymiaru podatku lub uzyskania wiedzy na temat nieprawidłowości w rozliczeniu danego podatnika przez organy podatkowe. Należy pamiętać ,że postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne. Prowadzone jest przez organ podatkowy, którym co do zasady jest naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa jako organy pierwszej instancji, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej, samorządowe kolegium odwoławcze jako organy drugiej instancji. Podstawowym obowiązkiem organów podatkowych w tym zakresie jest ustalenie stanu faktycznego danej sprawy. Wymaga to najczęściej przeprowadzenia postępowania dowodowego. Co ważne, strona ma prawo brać czynny udział w tej fazie postępowania, w tym może wnioskować o przeprowadzenie dowodów na przykład z przesłuchania świadków, oględzin, z dokumentów, opinii biegłego oraz brać czynny udział w ich przeprowadzaniu. Może także przeprowadzić badanie ksiąg oraz ma prawo wglądu do akt sprawy na każdym etapie postępowania oraz sporządzać odpisy tych akt. Co więcej, przed wydaniem decyzji organ jest zobowiązany wyznaczyć podatnikowi 7 dniowy termin na wypowiedzenie się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Zgodnie z artykułem 171a paragraf 2 ordynacji podatkowej w aktach zakłada się metrykę sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej, w której ewidencjonowane są czynności dokonywane przez przedstawicieli organu podatkowego. Natomiast czynności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia dokumentuje się w formie protokołów na przykład oględzin czy przesłuchania. Z mniej istotnych czynności sporządza się adnotacje. Ważne jest to ,że gdy strona nie zdążyła dokonać czynności w terminie organ podatkowy jest zobowiązany go przywrócić pod warunkiem ,że zostanie złożony wniosek w terminie 7 dni od ustania przyczyny uchybienia, zostanie uprawdopodobnione ,że uchybienie nastąpiło bez winy podatnika na przykład ciężka choroba czy ważne sprawy rodzinne oraz zostaną dopełnione czynności, dla której był określony termin. W trakcie prowadzonego postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Jak stanowi artykuł 216 ordynacji podatkowej, w toku postępowania organ podatkowy wydaje postanowienia. Jednak należy podkreślić, że dotyczą one poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatkowego, lecz co do zasady nie rozstrzygają o istocie sprawy, czyli nie kończą postępowania. O istocie sprawy rozstrzyga zatem organ w formie decyzji. Należy pamiętać ,że możemy wystąpić z żądaniem o wyłącznie urzędnika od udziału w postępowaniu. Uczestnik postępowania podatkowego ma możliwość zwrócenia się do właściwego organu z wnioskiem o wyłączenie urzędnika od udziału w postępowaniu, jeżeli uprawdopodobni istnienie okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika. Dotyczy to sytuacji, w której pracownik organu podatkowego jest stroną, pozostaje ze stroną w takim stosunku prawnym ,że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki, stroną jest jego małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty do drugiego stopnia, stronami są osoby związane z nim tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, był świadkiem lub biegłym, był lub jest przedstawicielami podatnika albo przedstawicielem podatnika jest jedna z osób wymienionych wcześniej, brak udział w wydaniu zaskarżonej decyzji, zaistniały okoliczności, w zawiązku z którymi wszczęto przeciw niemu postępowanie służbowe, dyscyplinarne lub karne, stroną jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.
Etapy postępowania podatkowego
Postępowania podatkowe można podzielić na 4 główne fazy ,czyli postępowanie wyjaśniające, ustalenie obowiązku podatkowego, wydanie decyzji dotyczącej zobowiązania podatkowego, ewentualne postępowanie odwoławcze.
Wszczęcie procedury postępowania podatkowego
Zgodnie z artykułem 165 paragraf 1, postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędy. Wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu.
Postępowanie podatkowe oraz strony biorące w nim udział
Uczestnikami postępowania podatkowego są przede wszystkim podatnik, płatnik, inkasent, osoby trzecie, które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu podatkowego. Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Co więcej, stroną może być również inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciąża na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.
Postępowanie podatkowe oraz jego zakończenie
Postępowanie podatkowe zostaje zakończone poprze wydanie przez właściwy organ decyzji administracyjnej. Ponieważ postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne, decyzja wydana w pierwszej instancji może być zaskarżona. Jeżeli takie odwołanie zostanie wniesione w terminie 14 dni od doręczenia decyzji, postępowanie podatkowe toczy się aż do wydania decyzji ostatecznej. Jeśli podatnik nie odwoła się od decyzji, decyzja staje się ostateczna i kończy postępowanie podatkowe. Odwołanie od decyzji wydanej w pierwszej instancji powinno zawierać takie elementy jak imię, nazwisko, adres, nip, oznaczenie organu podatkowego, datę, wskazanie decyzji od której podatnik się odwołuje, podpis. Dodatkowo także należałoby w odwołaniu wskazać zarzuty przeciw decyzji, określić istotę oraz zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazać dowody uzasadniające to żądanie. W odniesieniu od decyzji ostatecznej można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, Takie postępowanie sądowe również jest dwuinstancyjne. Od wyroku wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny można wnieść kasację do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Korespondencja z urzędem skarbowym nie tylko w sprawie postępowania podatkowego
Wielu przedsiębiorców boi się jakiegokolwiek kontaktu z urzędem skarbowym. Wynika to najczęściej z faktu, że obawiają się zawiłych procedur oraz problemów ze zrozumieniem formalnego, urzędowego języka używanego w pismach. Komunikacja z urzędami jest jednak nieunikniona w procesie prowadzenie przedsiębiorstwa i wcześniej czy później przedsiębiorca będzie zmuszony do skontaktowania się z urzędem z własnej inicjatywy oraz odpowiedzi na pismo. Podatnicy, którzy z jakiś powodów chcą uniknąć kontaktu z urzędem skarbowym, mogą stosować różne metody, aby utrudnić urzędnikom chociażby dostarczanie do nich pism. Nie ma to jednak większego sensu, ponieważ ustawodawcy przewidzieli takie sytuacje i odpowiednio się przed tym uchronili. Pismo urzędowe dostarczane są przez pocztę. W sytuacji, gdy listonosz nikogo nie zastanie pod adresem, na który ma dostarczyć list, wypisuje awizo oraz zostawia je skrzynce pocztowej, aby adresat mógł odebrać przesyłkę w późniejszym terminie. Jeżeli po upływie 7 dni nadal nikt nie zgłosi się na pocztę po odbiór listu, listonosz ponownie spróbuje go dostarczyć, natomiast jeżeli w dalszym ciągu nikogo nie zastanie pod danym adresem, wpisze powtórne zawiadomienie o przesyłce oraz list znów wróci na pocztę. Jeżeli w ciągu 7 dni od powtórnego awiza list nie zostanie odebrany, zostanie odesłany z powrotem do urzędu skarbowego. Wydawałoby się ,że list zostanie po prostu uznany za nieodebrany, ale ustawodawca w ordynacji podatkowej określił ,że w razie niemożności doręczenia pisma operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni w placówce pocztowej, zawiadamia adresata dwukrotnie o pozostawaniu pisma w placówce. Powtórne zawiadomienie następują w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni. Zawiadomienie umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądż w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w paragrafie 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.
Co powinno zawierać pismo do urzędu ?
Gdy podatnik otrzyma pismo lub wezwanie z urzędu skarbowego, może oczywiście na nie odpowiedzieć w zależności od tego, czego pismo dotyczyło, może to być wyjaśnienie, odwołanie, wniosek lub inny typ pisma. Elementy pisma do urzędu określone są dokładnie w ordynacji podatkowej. Jeżeli nie zostaną spełnione wymienione w ustawie wymogi, urząd wezwie podatnika do uzupełnienia braków w podaniu w ciągu 7 dni wraz z pouczeniem, że jeżeli braki te nie zostaną uzupełnione, urząd pozostawi podanie bez rozpatrzenia. Pamiętać należy także o tym, że jeżeli pismo nie będzie zawierało adresu podatnika, nie będzie ono rozpatrzone, podatnik nie zostanie wezwany do uzupełniania braków, a urząd nie miałby gdzie przesłać tego wezwania.
Korespondencja z urzędem drogą elektroniczną
Ordynacja podatkowa przewiduje również korespondencję z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej. Ma to na celu oczywiście ułatwić oraz usprawnić kontakt oraz przyspieszyć załatwienie sprawy. Od 11 maja 2014 roku urzędnicy mogą za pośrednictwem poczty elektronicznej przesyłać do podatników pisma oraz interpretacje, ale treści tych dokumentów nie są zawarte w wiadomości, tylko podawane są tam źródła, z których można pobrać dokument. Aby możliwy był kontakt tą drogą podatnik musi na to wyrazić zgodę. Kontakt z urzędem skarbowym nie musi być trudny i straszny, jeżeli zna się zasady korespondencji ustalone przez ustawodawcę.
